ေ႐ွ. ရည္သန္ေမွွ်ာ္မွန္းပြံို
ႏိိုင္ငြံေတာ္ေရွးေဟာင္းပစၥည္းျပတိိုက္သည္တ႐ိုတ္အပ အဝင္ေရွးလူမွ််ဳိးစိုယဥ္ေကွ်းမႈစာေပအႏိုပညာ ပစၥည္းျဖစ္ေသာတရိုတ္စာေရးနည္းပညာရပ္၊ပန္း္ွ်ီပန္းပိုလက္ရာႏွင့္အာရွတိိုက္ယဥ္ေကွ်းမႈပစၥည္း၊အထည္ေပ င္း္ိုႏွစ္သိန္းနီးပ းရွိပ သည္၊ကမာၻေပၚတ င္အလ န္ထူးျ္ားေသာယဥ္ေကွ်းမႈအေမ ပစၥည္းျဖစ္သည္။
၁၉၆၅္ိုႏွစ္မွစ၍ထိိုင္ေပ၏ေရွးေဟာင္းျပစၥည္းျပတိိုက္ျပန္လည္ဖ င့္လွစ္ကတည္းကျပည္တ င္းျပည္ပမွလာ ၾကေသာဧည့္သည္ေတာ္မနည္းလွပ ၊ျပည္မၾကီးႏွင့္အဆက္အသ ယ္ရ္ွ်ိန္ျပတိိုက္စနစ္ေျပာင္းလြဲ္ွ်ိန္ ႏွင့္တိိုး၍ ပိိုမိိုစိတ္ဝင္စားစရာမွ်ားမွ်ားလာျပီးၾကည့္႐ူေလ့လာသူလည္းတိိုး၍တိိုး၍မွ်ားျပားလာေနသည္၊တစ္ႏွစ္ထက္္တစ္ ႏွစ္တိိုးလာေသာ အေရအတ က္ၾကီးမားသည္ကိို ၾကည့္ျ္င္းအားျဖင္ ့ျပည္ပဧည့္သည္မွ်ားထိိုင္ဝမ္ကိိုလာလည္ လွွ်င္မေရာက္မျဖစ္သည္ ့ေကွ်ာ္ၾကားေသာျပတိိုက္တစ္္ိုျဖစ္လာေတာ့သည္။ယဥ္ေကွ်းမႈသည္ထိိုင္ဝမ္၏အႏိုစ မ္းအားျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသေပၚေနသည္၊စီးပ းေရး ္ရီးသ ားလိုပ္ငန္းဖ ြံ ့ျဖိ်ဳးေရး အႏိုပညာႏွင္ ့တီထ င္ၾကြံဆၾကီး ပ းတိိုးတက္မႈအေျ္္ြံတစ္္ိုရပ္တည္ေနေၾကာင္း ပိို၍ထင္ရွားလာသည္။ႏိိုင္ငြံေတာ္၏ေရွးေဟာင္းျပတိိုက္သည္ ၂၀၁၀္ိုႏွစ္မွစ၍〝မဟာေရွးေဟာင္းျပတိိုက္ၾကီး〞စီမြံကိန္းကိို္ွ်မွတ္ေရးဆ ြဲၾကရာ ယဥ္ေကွ်းမႈအႏိုပညာ ဗိမာန္ ေတာ္အသစ္တစ္္ိုတည္ေဆာက္ရန္တာစူ္ြဲ့သည္၊ သိို ့ႏွင္ ့ၾကားရိ္ရိိုင္ထိိုက္ေပ င္ျမိ်ဳ ့တ င္ ေတာင္ပိိုင္း ျပတိိုက္ 8 ျဖစ္ေပၚလာသည္၊ ၎ကိို〝အာရွအႏိုပညာယဥ္ေကွ်းမႈျပတိိုက္〞အမည္္ြံယူ၍ အာရွတိိုက္တ င္ပထမ ဦးစ ာ အာရွတိိုက္တစ္္ိုလြံိုး၏ အႏိုပညာယဥ္ေကွ်းမႈေ္ င္းစဥ္တည္၍ ထိိုင္ဝမ္ေဒသ္ြံယဥ္ေကွ်းမႈႏွင္ ့ေပ င္းစပ္ကာ အၾကီးစားႏိိုင္ငြံေတာ္ျပတိိုက္ၾကီးအျဖစ္သတ္မွတ္လိိုက္သည္၊ျပတိိုက္၏ပညာရွင္ဝန္ထမ္းမွ်ားႏွင့္တာဝန္ရွိ သူ တိို ့သည္ယဥ္ေကွ်းမႈဖလွယ္ေရးကိိုဦးတည္၍ ထိိုင္ဝမ္၏ထူးျ္ားမႈပ ေသာလူမွ််ဳိးေဒသေပ င္းစြံိုအာရွ တိိုက္အႏို ပညာယဥ္ေကွ်းမႈ ေဖာ္ထိုတ္ျပသရန္ၾကိ်ဳးစားေနၾကသည္၊ဟက္တာ50(hectares)ကွ်ယ္ဝန္းသည့္နယ္ေျမေပၚ ဆန္းသစ္တီထ င္ယဥ္ေကွ်းမႈအႏွစ္ျပည့္စြံိုမည့္ဗိမာန္ေတာ္ၾကီးသည္ထိိုင္ဝမ္၏အလယ္ပိိုင္းေတာင္ပိိုင္းေဒသဖ ြံ
လမ္းပန္းဆက္သ ယ္ေရးႏွင့္္ရီးသ ားလာေရးဌာန၏ တင္ျပ္ွ်က္မွာ ၇၀ ၇၀ %ေသာျပည္မၾကီးမွ္ရီးသည္မွ်ား သည္ထိိုင္ဝမ္ေရွးေဟာင္းျပတိိုက္ကိို လာေရာက္ေလ့လာၾကည့္ရႈၾကသည္၊အကယ္၍ႀကားရိေတာင္ပိိုင္းျပတိိုက္ ျပီးစီး၍ဖ င့္လွစ္လွွ်င္ ျပင္သစ္လို(ဖ္)နန္းေတာ္ႏွင့္လို(ဖ္)နန္းေတာ္၏တိိုက္္ ြဲလန္း(စ္)ျပတိိုက္ကိိုဆက္စပ္မႈအား ေကာင္းသျဖင္ ့တစ္ေနရာၾကည့္ျပီးပ ကေနာက္တစ္ေနရာပ မၾကည့္မျဖစ္ေသာ အလားအလာေကာင္း ရွိေနသည္။ ထိို ့ေၾကာင့္၎ျပတိိုက္ကိိုအေလးထား၍ ထိိုင္ဝမ္ျမင္က င္းကွ်ယ္ႏိိုင္ငြံတကာယဥ္ေကွ်းမႈထ န္းေတာက္သည့္ ၾကယ္တစ္ပ င့္ကြဲ့သိို ့ျဖစ္လာမည္ကိိုေမွ်ာ္လင့္ပ သည္။
လက္ရွိ 〝မဟာေရွးေဟာင္းျပတိိုက္〞စီမြံကိန္း၏ေတာင္ပိိုင္းျပတိိုက္ပင္မလိုပ္ငန္းစဥ္အားျဖင္ ့ၾကိ်ဳးစား ေနပ သည္။၂၀၁၅္ိုႏွစ္ကိုန္ပိိုင္းတ င္ျပီးေျမွာက္ေရး အားသ န္္ န္စိိုက္ၾကိ်ဳးစားေနဆြဲျဖစ္၍ဖ င့္ပ ြဲတ င္ေဖၚထိုတ္ ျပသစရာ(၁၀ ၁၀ )မွ််ဳိးကိိုေအာက္တ င္တင္ျပပ ရေစ။
အျမြဲတင္ဆက္မည့္ျပ္န္း
ဗိုဒၶအရိပ္ေတာ္၊ဗိုဒၶပြံိုေတာ္ — အာရွဗိုဒၶဘာသာမွအႏိုပညာလက္ရာအလွ(နဂိိုရွိ)
ပိိုး္ွ်ည္ထိိုးပန္း္ွ်ီေရာင္စြံိုစီ — အာရွတိိုက္ပိိုး္ွ်ည္ထိိုးပန္း္ွ်ီျပ္န္း(နဂိိုရွိ)
အေမႊးနြံ ့ၾကိ်ဳင္လႈိင္လၻက္အျပိ်ဳင္ — အာရွလၻက္ယဥ္ေကွ်းမႈျပ္န္း
စီးဆင္းမျပတ္ကွ်ားရိသမိိုင္းအဆက္ — ျပ္န္းတိိုးတက္ပြံိုသမိိုင္းျပ္န္း
အာရွတိိုက္သိအပ္စရာ — မီဒီယာေ္တ္ဆန္းအႏိုပညာျပ္န္း
အထူးတင္ဆက္သည့္ျပ္န္း
ဟန္မူရာအလွႏွင့္ေရာင္စြံိုအလွ — ဝတ္စြံိုအထူးတင္ဆက္ျ္င္း(နဂိိုရွိ)
္ န္လ န္ေတာင္တန္းမွျဖတ္ေကွ်ာ္လာေသာရတနာ —အီစလန္ေကွ်ာက္စိမ္းထည္မွ်ား(နဂိိုရွိ)
အျဖ်ဴျပာေရာင္ျပန္ — မိန္မင္းဆက္အစိမ္းေရာင္ျ္ယ္ေၾက ထည္(နဂိိုရွိ)
ႏိိုင္ငြံတကာအဌားျပ္န္း
ကိိုရီးယားအစိမ္းေရာင္ေၾက ထည္ျပ္န္း
မိိုင္းေပ င္းေသာင္း္ွ်ီရ က္လႊင့္္ြဲ့ျ္င္း—ဂွ်ပန္အီဝမ့္လီေၾက ထည္ျပ္န္း
